Warto wiedzieć

Strefa wybuchowa

Ryzyko wybuchu występuje we wszystkich instalacjach i urządzeniach, gdzie może powstać atmosfera wybuchowa. Atmosfera taka powstaje, gdy substancje niebezpieczne, takie jak gazy, opary lub pyły, mieszają się z powietrzem. Pod pewnymi warunkami, ta mieszanka może się zapalić, powodując ogromne szkody.

Ryzyko eksplozji występuje nie tylko w rafineriach i zakładach chemicznych, ale również w miejscach, które mogą być mniej oczywiste, takich jak przemysł spożywczy, farmaceutyczny czy tekstylny. W takich miejscach obecność pyłów lub gazów może doprowadzić do zapalenia się od nawet niewielkiej iskry, na przykład wyładowania elektrostatycznego.

Minimalizacja ryzyka wyładowań elektrostatycznych

Wyładowanie elektrostatyczne następuje, gdy ciało człowieka gromadzi zbyt duży ładunek elektryczny. Nawet niewielkie wyładowanie może być śmiertelne w atmosferze wybuchowej. Aby zminimalizować ryzyko powstawania ładunków elektrostatycznych, można zamontować podłogi przewodzące, które:

1. Odprowadzają ładunek elektryczny do uziemienia budynku.
2. Zapobiegają gromadzeniu się ładunku na człowieku.

Materiały używane do produkcji takich podłóg muszą spełniać określone wymagania dotyczące przewodności elektrycznej, odporności mechanicznej i chemicznej.

Kluczowe kryteria dla podłóg w strefach zagrożonych wybuchem

1. Właściwości antystatyczne lub przewodzące:
   • Materiał podłogi musi być w stanie rozproszyć ładunek elektrostatyczny, aby zapobiec jego gromadzeniu się i powodowaniu iskier.
   • Rezystancja elektryczna podłogi powinna wynosić od 10⁶ do 10⁹ omów dla podłóg rozpraszających i mniej niż 10⁶ omów dla podłóg przewodzących.
2. Odporność mechaniczna:
   • Podłogi muszą być wystarczająco mocne i odporne na zużycie, aby wytrzymać obciążenia eksploatacyjne i zapobiec uszkodzeniom.
3. Odporność chemiczna:
   • Muszą być odporne na działanie substancji chemicznych, aby zapobiec degradacji materiału.
4. Materiał nieiskrzący:
   • Podłogi muszą być zaprojektowane tak, aby nie wytwarzały iskier nawet w przypadku uderzenia mechanicznego.

Najpopularniejsze materiały na podłogi w strefach zagrożonych wybuchem

Antystatyczne żywice epoksydowe

Podłogi epoksydowe są łatwe do czyszczeni i wytrzymałe na obciążenia, ale są mniej trwałe na zarysowani i trudne do naprawy. Wymagają doskonale przygotowanej powierzchni, gładkiej, wytrzymałej i suchej i sporo czasy na ich wykonanie, co zwiększa koszt zakupu.

Antystatyczne wykładziny winylowe

Podłogi winylowe są odporne na chemikalia i zużycie mechaniczne. Montaż wymaga pustej przestrzeni, co zwiększa koszt instalacji posadzki. Są trudne do przeniesienia, wymagają podłoża przygotowanego podobnie jak pod żywice i wymagają pełnego przyklejenia.

Antystatyczne lub przewodzące płytki PVC

Płytki PVC są odporne na chemikalia i uszkodzenia mechaniczne. Są łatwe do czyszczenia i w przypadku uszkodzeń można je szybko wymienić. Ich montaż jest błyskawiczny i możliwy podczas normalnej pracy zakładu, co redukuje koszty przestojów produkcyjnych.. Z uwagi na brak konieczności klejenia, w razie potrzeby posadzkę można zdemontować i przenieść w inne miejsce.  

Specjalne mieszanki betonowe

Betonowe posadzki można pokryć dodatkami antystatycznymi lub powłokami powierzchniowymi. Ich aplikacja wymaga precyzji i profesjonalnego montażu. Niestety z uwagi na higroskopijność betonu pojawianie się na nim nieestetycznych plam i zabrudzeń jest trudne do uniknięcia bez stosowania żywicznych systemów powłokowych. 

Wnioski

Podłogi w strefach zagrożonych wybuchem muszą być wykonane z materiałów rozpraszających lub przewodzących, odpornych na zużycie mechaniczne i czynniki chemiczne. Stosowanie właściwych materiałów i przestrzeganie odpowiednich norm jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w takich środowiskach.

Normy i dyrektywy

Dyrektywa ATEX reguluje bezpieczeństwo produktów, systemów ochronnych i sprzętu stosowanego w obszarach zagrożonych wybuchem. Wymagania dyrektywy są szczegółowo określone w normie zharmonizowanej EN 60079-0. Producenci sprzętu muszą spełniać te wymagania, aby uzyskać zgodność z dyrektywą ATEX i wprowadzać swoje produkty na rynek UE.

Szczegółowe wymagania dotyczące podłóg przewodzących znajdują się w normach EN 60079-0, EN 60079-15 oraz EN 1081, które definiują procedury pomiaru rezystancji elektrycznej i wymagane wartości w ramach bezpiecznych parametrów.